آینده ای مبهم و سردرگم در بازار موبایل ایران

با افزایش قابل توجه نرخ ارز و آینده‌ی نامعلوم شرکت‌های مطرح واردکننده‌ی موبایل، بازار موبایل ایران هم‌اکنون مانند ویرانه‌ای است که امید‌ها برای آبادانی آن روز‌به‌روز کمرنگتر می شود.

رایانه های رومیزی و لپ‌تاپ‌ها، دیگر مانند گذشته پرطرفدار و همه‌گیر نیستند؛ چراکه برای طیف گسترده‌ای از مردم دنیا، امروزه این گروه از محصولات الکترونیکی جای خود را به گوشی‌های هوشمند داده‌اند. برای پی‌بردن به تنزل جایگاه کامپیوتر در بین مردم عادی، تنها لازم است تا رویدادهای معرفی چنین محصولاتی را با مراسم‌های باشکوهی مقایسه کنید که در طول سال، برای رونمایی گوشی‌های پرچم‌دار شرکت‌های مختلف برگزار می‌شود. البته ترند جهانی محبوبیت گوشی‌های هوشمند، در کشورمان نیز جریان دارد؛ اما چندماهی است که دیگر تب‌وتاب سابق را ندارد.

رویدادهای گذشته

از اواخر سال 96، نرخ ارز پس از ثباتی نسبتا طولانی، هم‌زمان با آغاز زمزمه‌هایی مبنی بر خروج احتمالی ایالات متحده‌ی آمریکا از برجام روندی صعودی به‌خود گرفت و به‌تبعیت از همین موضوع، شرکت‌های واردکننده نیز قیمت کالاهای وارداتی را برای جبران زیان‌ احتمالی در آینده افزایش دادند. بااین‌حال، این تغییرات فقط آغازی برای وضعیت کنونی با برچسب‌های قیمتی نجومی به‌حساب می‌آید. هم‌زمان با گذر دلار از آستانه‌ی ۴۰۰۰ تومان و رسیدن به نرخ‌هایی به‌مراتب بیشتر، اسحاق جهانگیری، معاون رئیس‌جمهور، روز بیستم فروردین سال 97  اعلام کرد نرخ دلار ازاین‌پس برای تمام نیازها، برابر با ۴۲۰۰ تومان خواهد بود و هر قیمتی بیشتر از این عدد، قاچاق به حساب می آید.

سیاست دولت برای ثابت‌نگه‌داشتن نرخ ارز و ممنوع اعلام‌کردن خریدوفروش آن، موجب به وجود آمدن مشکلات فراوانی شد. ابتدا به‌دلیل ناتوانی بانک مرکزی در پاسخ‌گویی به حجم تقاضا، بازار سیاهی شکل گرفت و شکاف بزرگی بین نرخ دولتی و آزاد ارز به‌وجود آمد. سپس، سودجویان کالا را به‌کمک ارز دولتی تخصیص‌یافته ازطریق سامانه‌‌ی نیما وارد کشور می‌کردند و آن را به‌ نرخ آزاد و با قیمت‌های نجومی دراختیار مصرف‌کننده قرار می‌دادند یا با احتکار کالا به انتظار آینده می‌نشستند. وضعیتی که باعث خالی‌شدن فروشگاه‌های اینترنتی و کمیاب‌شدن کالا‌های وارداتی، به‌ویژه گوشی‌های هوشمند شد.

 در واکنش به قیمت‌های نجومی و نابه‌سامانی حاکم بر بازار موبایل، وزارت ارتباطات تیرماه سال جاری فهرستی از واردکنندگان موبایلی را منتشر کرد که برای آن‌ها ارز دولتی اختصاص یافته بود. باوجوداین، انتشار این فهرست آورده‌ای برای مصرف‌کنندگان نداشت و صرفا به شفاف‌سازی در زمینه‌ی گران‌فروشی برخی از شرکت‌ها و محاکمه و درنهایت مشخص‌شدن حکم آن‌ها منجر شد. درهرصورت، همچنان آینده‌ی شرکت‌های واردکننده مشخص نیست و هنوزهم عرضه‌ی گوشی‌هایی را شاهد هستیم که به‌صورت مسافری با نرخ آزاد ارز وارد کشورمان شده‌اند و طبیعتا قیمت بسیار گرانی دارند و خدماتی نیز برای آن‌ها ارائه نمی‌شود. 

دولت در مردادماه با اثبات ناکارآمدی استراتژی نرخ ثابت ارز، بسته‌ی ارزی جدید خود را با هدف رفع مشکلات در حوزه‌ی صادرات و واردات درکنار کاهش قیمت ارز و سکه رونمایی کرد که به‌موجب آن، خریدوفروش ارز در صرافی‌های مجاز باردیگر آزاد شد. طبق این بسته‌ی ارزی جدید، تأمین ارز ثانویه در سامانه‌ی نیما برای کالاهای مصرفی برعهده‌ی پتروشیمی‌ها، فولادی‌ها، گاز، میعانات گازی و فرآورده‌های نفتی قرار گرفت؛ درحالی‌که مقرر شد نقدینگی لازم برای واردات کالاهای اساسی از محل ارز دولتی با نرخ ۴۲۰۰تومانی تأمین شود.

در اواسط مرداد سال 97، دولت از سیاست جدید خود پیروی می‌کند. هم‌اکنون نرخ دلار آمریکا در بازه‌ی ۱۰ تا ۱۱هزار تومان و در سامانه‌ی نیما، تبادل ارز در بازه‌ی حدودی ۸ تا ۹هزار تومان انجام می‌شود. بااین‌حال، هنوزهم نمی‌توان نشانه‌‌ای از بهبود در وضعیت بازار کالاهای وارداتی ازجمله گوشی موبایل یافت؛ زیرا با‌توجه‌به سرانجام نامعلوم بسیاری از شرکت‌های واردکننده، همچنان مشخص نیست بازار تشنه‌ی موبایل ایران با چه سازوکاری سیراب خواهد شد و سرانجامش چه خواهد بود.

وضعیت حال بازار ایران

درحال‌حاضر به‌عنوان نمونه، گلکسی نوت 8 در برخی از فروشگاه‌ها با قیمت حدودی ۹ تا ۱۰ میلیون تومان فروخته می‌شود؛ اما اطلاعات شفافی درباره‌ی گارانتی‌ آن وجود ندارد؛ بعضی از فروشگاه‌ها نام همراه‌سرویس خاورمیانه یا عنوان گارانتی بین‌المللی را به‌عنوان گارانتی مطرح می‌کنند، برخی دیگر نیز فبلت کره‌ای‌ها را بدون گارانتی می‌فروشند. اگر نگاهی به وب‌سایت سامسونگ در امارات متحده بیاندازیم، با قیمت پایه‌ی ۲۹۶۴ درهمی آن مواجه خواهیم شد که با در نظر گرفتن نرخ حدودی ۲۲۰۰ تومانی درهم برای حواله‌های ارزی در سامانه‌ی سنا در کنار سود واردکننده و تعرفه‌ی گمرکی، می‌توان نتیجه گرفت که این کالا با قیمت صحیحی به‌فروش می‌رسد؛ اما در نقطه‌ی مقابل، آیفون ۱۰ اس ۶۴ گیگابایتی را داریم که در بازار با گارانتی ۱۸‌ ماه‌ی هماتلکام قیمت حدودی ۱۴ میلیون و ۵۰۰ هزار تومانی دارد؛ در حالی که وب‌سایت اپل در امارات متحده، قیمت ۴۲۲۹ درهمی را برای این گوشی نشان می‌دهد که با در نظر گرفتن شرایطی مشابه، می‌توان به قیمت حدودی ۱۲ میلیون و ۸۰۰ هزار تومانی رسید؛ بنابراین شاهد پرچم‌دار کوپرتینونشین‌ها حدود ۲ میلیون تومان گران‌تر فروخته می‌شود.

اجرای طرح ریجستری

یکی از اهداف اجرای طرح رجیستری، ممانعت از قاچاق گوشی بود تا بدین‌ترتیب، این کالای محبوب به‌صورت رسمی و با خدمات پس‌از‌فروش مناسب دراختیار خریداران قرار گیرد. در طرح رجیستری گوشی‌ موبایل، برای آن دسته از افرادی که چنین کالایی برای استفاده‌ی شخصی از کشورهای دیگر می‌خریدند، امکان ثبت محصول با پرداخت تعرفه‌ی گمرکی و عوارض فراهم شده بود. باوجوداین، به‌دلیل متصل‌نبودن سامانه‌ی گمرک و ناجا، افراد می‌توانستند گوشی‌های مسافری را به‌صورت انبوه و غیرقانونی وارد کشور کنند و با نرخ آزاد بفروشند. ظاهرا براساس گفته‌ی حسین فلاح جوشقانی، رئیس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی، این نقص فنی برطرف شده و اکنون، هرشخص با کد ملی و پاسپورت خود فقط می‌تواند یک گوشی ثبت کند.

احتمالات آینده

اگرچه از وضعیت بحرانی چند ماه اخیر و برچسب‌های قیمتی چندده‌میلیونی گوشی‌های هوشمند پرچم‌دار فاصله گرفته‌ایم، هنوزهم با‌توجه‌به سطح درآمدی عموم مردم، خرید گوشی‌های پرچم‌دار یا حتی میان‌رده برای بسیاری غیرممکن به‌نظر می‌رسد. بدین‌ترتیب مسئولان و شرکت‌ها برای مقابله با این وضعیت باید چاره‌ای بیندیشند. یکی از راهکارهایی که می‌توان تصور کرد، فروش اپراتوری گوشی‌های هوشمند است که در بسیاری از کشورها نیز رواج دارد و به‌موجب آن کاربران می‌توانند به‌صورت قراردادی گوشی‌های دلخواه خود را با پرداخت مبلغ اندکی در ماه بخرند. همراه اول مدت‌ها پیش فروش قراردادی مدل‌های محدودی را آغاز کرد؛ اما این طرح ادامه‌دار نبود.

 مدیر ارشد بخش موبایل دفتر سامسونگ ایران، علیرضا توسلی، در پاسخ به این سوال که آیا شرکت متبوع او برنامه‌ای برای همکاری اپراتورها دارد یا خیر، چنین پاسخ داد:

باتوجه‌به شرایط روز بازار موبایل ایران، اکنون تأمین کالا و قطعات و عرضه‌ی آن‌ها در بازار نگرانی اصلی کاربران ما است. پس از برطرف‌شدن این موضوع و درصورتی‌که شرکت‎های واردکننده‌ی محصولات سامسونگ مشکلی در تأمین و عرضه‌ی محصولات نداشته باشند، سامسونگ از همکاری با اپراتورها در این زمینه نیز استقبال می‎کند.

یکی دیگر از راهکارهایی که می‌تواند نیاز بازار تشنه‌ی ایران به گوشی‌های هوشمند را برطرف کند، سرمایه‌گذاری شرکت‌های چینی کم‌نام‌ونشان‌تر در ایران یا اِعطای مجوز به شرکت‌ها برای واردات محصولات برندهایی مانند وان‌پلاس و شیائومی است که قیمت‌هایی رقابتی برای گوشی‌های پرچم‌دار و میان‌رده‌ی خود در نظر می‌گیرند. 

بازار موبایل ایران پس از دوره‌ای بحرانی که هرروز در آن تغییرات شدید قیمتی را می دیدیم در حال حاضر وضعیت نسبتا پایداری پیدا کرده است. اما بااین‌حال، ثبات قیمتی لزوما به مفهوم ایده‌آل‌بودن شرایط و ارزان‌بودن قیمت‌ها نیست. نرخ حدود دَه‌هزارتومانی ارز و پایین‌بودن سطح درآمد عموم مردم، شکاف درخورتوجهی بین قیمت کالا و توان خرید ایجاد کرده که پایداری قیمت به‌تنهایی نمی‌تواند درمانی برای آن باشد. در وضعیت کنونی، دولت می‌تواند با تسهیل فرایند ثبت سفارش برای واردات گوشی‌ ازطریق ایجاد تعادل بین عرضه و تقاضا، باعث افت نسبی قیمت‌ها شود؛ اما درنهایت، منطقی‌شدن قیمت‌ها فقط ازطریق کاهش نرخ ارز یا افزایش چشمگیر درآمد مردم ممکن خواهد بود.

مدل جدید پیش بینی آب و هوا و نسخه بهینه Debater توسط IBM رونمایی شد

IBM در یک مراسم اختصاصی خود در CES 2019، از چندین  محصول و سرویس جدید در حوزه‌های پردازش پیشرفته‌ دنیای کوانتوم رونمایی کرد.

 مدیرعامل I‌BM جینی رومتی، درمراسم اختصاصی شرکت در CES در سال جاری، سخنانی در خصوص محصولات و سرویس‌های جدید شرکتش بیان کرد. در اظهارات رومتی، اشاره‌ای به پیشرفت‌های شرکت در چهار حوزه‌ی اصلی پردازش شده بود: کلان‌داده، هوش مصنوعی، پردازش کوانتومی و جامعه‌ی دیجیتال. جامعه‌ی دیجیتال، اصطلاحی است که غول قدیمی دنیای فناوری برای اهداف خود پیرامون کم کردن فاصله‌ی مهارتی مردم در حوزه‌ی علوم کامپیوتر به‌کار می‌برد.

 مدیرعامل IBM، اشاره‌ای جدی به پیشرفت فناوری‌هایی همچون بلاک‌ چین و یادگیری ماشین و تأثیر آن‌ها بر شرکت و مشتریان کرد. علاوه بر این، رومتی به این نکته اشاره کرد که فناوری‌های فوق، به‌نوعی در تمامی صنایع حاضر در جهان، تغییر و تحول ایجاد خواهد کرد.

جدیدترین مدل پیش بینی آب و هوا

شرکت IBM اعلام کرد که The Weather Company، سیستم جدیدی برای پیش‌بینی وضعیت آب‌وهوا در اکثر نقاط مختلف جهان توسعه خواهد داد. این شرکت در سال ۲۰۱۶ توسط IBM خریداری شد. فناوری جدید، وضعیت آینده‌ی آب‌وهوا را با دقت بالایی در منطق محلی سرتاسر جهان پیش‌بینی می‌کند.

پیش از سخنرانی مدیرعامل IBM، بیانیه‌های خبری در بین خبرنگاران مراسم پخش شد که اطلاعاتی کلی پیرامون سیستم جدیدی پیش‌بینی آب‌وهوا داشت:

در اکثر نقاط جهان به فناوری‌های با کیفیت پایین برای پیش‌بینی آب‌وهوا دسترسی دارند. درواقع، فناوری‌های آن‌ها دقت پایین‌تری نسبت به سرویس‌هایی دارد که ما در آمریکا استفاده می‌کنیم.

مدل جدید پیش‌بینی آب‌وهوا، قابلیت پیش‌بینی را در سطوح منطقه‌ای و کوچک در سرتاسر نقاط جهان دارد. 

پردازش کوانتومی و هوش مصنوعی

شرکت IBM به‌صورت جدی در حوزه‌ی پردازش کوانتومی سرمایه‌گذاری کرده است. آن‌ها از سال ۲۰۱۶ برنامه‌ای به‌نام IBM Q شروع کردند که تاکنون با ارائه‌ی دسترسی به یک کامپیوتر کوانتومی در یورک‌تاون هایتس، بیش از ۷ میلیون برنامه‌ی کوانتومی را اجرا کرده است. نتیجه‌ی این پردازش، در بیش از ۱۲۰ مقاله‌ی دانشگاهی به‌عنوان منبع استفاده شد.

در نتیجه قدم بزرگ و مهم بعدی شرکت IBM در حوزه‌ی پردازش کوانتومی، در خلال CES در سال جاری و با رونمایی از کامپیوتر کوانتومی تجاری آن‌ها برداشته شد. شرکت سازنده ادعا کرد محصول جدید، کامپیوترهای کوانتومی را از دستگاهی مختص آزمایشگاه و مراکز تحقیقاتی، به محصولی کاربردی و در دسترس تبدیل خواهد کرد؛ این کامپیوتر درنهایت، برای کاربردهای کسب‌وکاری و آموزشی، استفاده می شود.

قدم بزرگ و مهم بعدی IBM در حوزه‌ی پردازش کوانتومی، در خلال CES امسال و با رونمایی از کامپیوتر کوانتومی تجاری آن‌ها برداشته شد. 

Debater

در حال حاضر نزدیک به ۶ ماه است که IBM از  پروژه‌ی Debater  رونمایی کرده است. این پروژه، یک سیستم گفتگویی مبتنی‌بر هوش مصنوعی محسوب می‌شود که توانایی ارائه‌ی بحث‌ها و مناظره‌های متقاعدکننده را دارد. Debater، نتیجه‌ی 2 سال تحقیق و توسعه در IBM است. در پیاده‌سازی پروژه‌ی دیبیتر، از صدها میلیون ژورنال علمی و روزنامه استفاده شد. درنهایت، دن زفریر، مدیر انجمن بین‌المللی مناظره و مباحثه در رژیم صهیونیستی و همچنین قهرمان مسابقه‌ی مجادله‌ی آن رژیم یعنی نوا اوادیا را در مناظره‌ای ۱۰ دقیقه‌ای از هوش مصنوعی IBM شکست خوردند.طبق ادعای نده، محصول جدید، کامپیوترهای کوانتومی را از دستگاهی مختص آزمایشگاه و مراکز تحقیقاتی، به محصولی کاربردی و در دسترس تبدیل خواهد کرد؛ کامپیوتری که درنهایت، برای کاربردهای کسب‌وکاری و آموزشی، استفاده خواهد شد.

در نسخه‌ی جدیدی Debater، پیشرفت‌های قابل‌توجهی نسبت به نسل قبل داشت. قابلیتی با نام Speech by Crwod در سیستم جدید پیاده‌سازی شده است که بازخوردهای متنی را از تعداد زیادی افراد دریافت و بینش‌ها و نظرات اجرایی را از آن‌ها استخراج می‌کند. تاکنون چندین موضوع متنوع همچون شرط‌بندی، خودروهای خودران، بازی‌های ویدئویی خشونت‌آمیز و غیره، توسط نسخه‌ی جدید دیبیتر تحلیل و نگرش‌هایی از آن استخراج شده است.

مدیر عامل  آی بی ام در سخنرانی سال پیش خود پیرامون برنامه‌های کارآموزی حوزه‌ی فناوی گفته بود:

ما در IBM به قدرت فناوی برای بهبود وضع زندگی تمام مردم جهان اعتقاد داریم. ما همه مسئولیت داریم که از نوآوری برای ایجاد تغییر استفاده کنیم و هدف نهایی ما، کمک به افراد نیازمند و ساختن آینده‌ای بهتر برای همگان است.